De circulaire kunststof gevel is onderweg
‘Volop potentieel op woningmarkt aanwezig’
Circulariteit speelt in de komende decennia een absolute hoofdrol in de Nederlandse economie. Aan de hand van het ‘Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050’ worden in tal van sectoren en branches circulaire projecten ontwikkeld om, over maximaal dertig jaar, bij te dragen aan die gewenste volledig circulaire economie. Ook in de kunststof gevelbranche, waar inmiddels de eerste concrete resultaten het levenslicht zien.
“We werken nu samen met de collega-brancheorganisaties NBVT en VMRG en de ministeries van BZK en I&W aan de ‘Verkenning circulaire geveleconomie’, die we in het najaar van 2020 presenteren”, zegt Albert Zegelaar, directeur van de Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie (VKG) enthousiast.
Samen met de overheid onderzoeken de drie ‘bloedgroepen’ – kunststof, hout (NBVT) en metaal (VMRG) – mogelijkheden om kozijnen en gevelelementen circulair te maken. “Een belangrijke opdracht voor ons de komende jaren. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor onze planeet, het klimaat en de economie. In mijn ogen moeten wij deze stappen nu zetten voor de generaties na ons.”
Martien Akerboom: "Wij hebben als Ploeg Kozijnen de ambitie om in 2030 al met minimaal de helft van al onze producten volledig circulair te zijn".
Eigen unieke basis
“Hoewel we alle drie op gebied van recycling al wel actief zijn, onderzoeken we gezamenlijk de route richting een echt circulaire gevel. We hebben ieder onze eigen unieke basis en dat is de grondstof van onze kozijnen en gevelelementen. Maar we delen de eigenschap dat we onderdeel zijn van het eindproduct. Zo bestaat een kozijn niet alleen uit een profiel, maar zit er vaak ook glas, rubber en hang- en sluitwerk in verwerkt. Daar hebben we allemaal mee te maken als het gaat om circulariteit van onze producten en dat is ook een van de redenen om gezamenlijk circulaire kansen te onderzoeken”, zegt de bevlogen Zegelaar.
VKG Recyclesysteem
Binnen de productie van kunststof gevelprofielen is hergebruik van materiaal al enige tijd goede gewoonte. Zegelaar: “Gemiddeld genomen bestaat een nieuw kunststof profiel voor minimaal 25 procent uit grondstoffen die uit hergebruikt kunststof zijn gewonnen. Daarvoor hebben we ons eigen VKG Recyclesysteem ontwikkeld en dat systeem loopt goed.”
Toch liggen de ambities van de sector hoger. “We gaan voor 100 procent hergebruik en daarmee voor volledig circulair.”
Zegelaar ziet deze ambitie niet alleen vanuit professioneel oogpunt. “Ik vind het echt belangrijk dat we zorgvuldig en verantwoord omgaan met onze nalatenschap. Dat geldt voor ieder individu. Voor mij is het in ieder geval een extra motivatie om me namens de VKG vol in te zetten voor de circulaire gevel.”
Duurzaam schoolgebouw
Inmiddels wordt in Eindhoven gewerkt aan een duurzaam schoolgebouw waarin zowel gedeeltelijk als volledig circulaire kozijnen verwerkt worden. “Het gaat om een project waarin duurzaamheid en circulariteit een hoofdrol spelen”, zegt Geert Verlind, die namens de gemeente Eindhoven onderzoekt wat de ‘maximale duurzame en circulaire mogelijkheden’ van het schoolgebouw zijn.
“We hebben binnen de oude bestaande schoolgebouwen geïnventariseerd welke materialen hergebruikt kunnen worden in de nieuwe gebouwen. Daaruit bleek dat de stalen constructie, beton en kunststof prima hergebruikt konden worden. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar partijen die samen met ons dat hergebruik zo optimaal mogelijk konden invullen. Daarbij zijn we voor de kozijnen bij Ploeg kozijnen uitgekomen”, aldus Verlind.
Recycleplant
Bij Ploeg kozijnen bleek Verlind aan het juiste adres te zijn. “Wij waren net bij de grote recycleplant van Deceuninck in Diksmuide geweest en hadden daar de mogelijkheden en potentie van die locatie gezien. Deceuninck wilde dan ook graag met ons meedenken om te kijken hoe we de doelstelling van Dura Vermeer zo goed mogelijk konden invullen”, zegt Martien Akerboom, Manager B2B van Ploeg kozijnen.
Het produceren van een nieuw profiel uit hergebruikt kunststof is technisch mogelijk, dat was al wel duidelijk. Akerboom: “Dat principe is niet ingewikkeld. Je maakt gebruikte kunststof kozijnen schoon en daarna vermaal je ze tot granulaat dat je daarna weer extrudeert. Op die manier maak je nieuwe profielen van bestaand materiaal. Zonder dat het materiaal daarbij aan kwaliteit inboet.”
350 jaar
En daar raakt Akerboom een – bij veel mensen onbekende – eigenschap van kunststof: de blijvende kwaliteit. “In de basis kun je een kunststof kozijn tot wel tien keer opnieuw gebruiken. Dus met een gemiddelde levenscyclus van 40 tot 45 jaar die kunststof kozijnen nu kennen, kun je tot wel 350 jaar met dezelfde grondstoffen volstaan. Daarmee is kunststof misschien wel een van de meest duurzame materialen aan de gevel.”
Verlind onderschrijft dat kunststoffen inmiddels een volwaardige plaats aan het veroveren zijn in duurzaamheid en circulariteit. “Veel mensen associëren kunststof niet met duurzaam, maar het tegendeel is in dit geval dus waar. Het is een materiaal dat zich vrij eenvoudig laat hergebruiken zonder aan kwaliteit te verliezen.”
Kleuridentiteit circulair kozijnprofiel
Uitdaging bij 100 procent hergebruik, en dus volledig circulair, is de basiskleur van het circulaire kozijnprofiel. Akerboom: “Circulaire profielen bestaan uit hergebruikte grondstoffen (met verschillende kleuren) wat extra aandacht vraagt om uiteindelijk tot een stabiele basiskleur te komen. Het resultaat is een circulair profiel met een eigen kleuridentiteit welke nauwelijks afwijkt van de bestaande kleurreeks. De leveranciers zoeken steeds naar verbetering van dit proces om dit goed op elkaar afgestemd te krijgen en garanties van het product te kunnen blijven waarborgen. Naast het standaard witte circulaire basisprofiel willen klanten vaak toch een aanpassing in de kleur voor de uitstraling van een gevel”, hiervoor kan het profiel worden voorzien van coating of folie net zoals het huidige scala.
Voor het project in Eindhoven betekent het dat de opdrachtgever uiteindelijk heeft gekozen voor ‘gedeeltelijk circulaire’ kozijnen in de buitengevels. “We zijn verheugd dat er voor de dertig kozijnen in de patio wel voor is gekozen deze volledig circulair uit te voeren. Een mooie ontwikkeling wat ons weer een stapje verder brengt kijkende naar een circulaire gevel economie”, aldus Akerboom.
90 procent energiewinst
Het hergebruik van kunststof draagt in meerdere opzichten bij aan het halen van klimaatdoelstellingen. Naast de eerdergenoemde hoge hergebruikfrequentie tot wel 10 keer is ook de energiebehoefte tijdens de productie een belangrijke factor. Verlind. “Het produceren van kunststof uit oud kunststof vergt 90 procent minder energie dan de productie van nieuw kunststof. Dat is natuurlijk een enorme winst.”
Gekoppeld aan het enorme potentieel aan ‘grondstoffen’ dat momenteel al op de markt aanwezig is, zien Ploeg kozijnen en de VKG volop circulaire kansen. “Er zit in veel flatgebouwen, kantoren, bedrijfsgebouwen en grondgebonden woningen uit de jaren ’70 en ’80 een bulk aan kunststof kozijnen die de komende jaren beschikbaar kan komen”, aldus Verlind.
Kringloop op gang
Om die kansen zo goed mogelijk te benutten, is het volgens de huidige circulaire trendsetters belangrijk dat de branche gezamenlijk de kringloop op gang krijgt. “Het mooiste zou zijn als straks ieder profielhuis zijn eigen 100 procent circulaire productie heeft. Wij hebben als Ploeg Kozijnen de ambitie om in 2030 al met minimaal de helft van al onze producten volledig circulair te zijn”, aldus Akerboom.
Bewustwording
Behalve de circulaire kringloop, moet volgens de betrokkenen ook de bewustwording de komende jaren verder op gang komen binnen de kunststof gevelbranche. “Uiteindelijk moeten we naar een markt waarin je kunt afnemen op basis van wat je als grondstof aanlevert. Nieuw voor oud, zegt maar”, aldus Verlind. “Maar voor het zover is moet die keten in gang gezet worden. Het is mooi om te zien dat de eerste stappen nu gezet worden en dat de kansen er zeker zijn. Het is nu aan de markt om dit op te pakken en verder uit te laten groeien. De kunststof gevelindustrie heeft het zeker in zich om in 2050 volledig circulair te zijn.”